Suplementacja w ciąży i podczas karmienia piersią

Czas na odsłonę kolejnego posta z cyklu w temacie diety kobiet w ciąży i karmiących piersią. Dzisiaj na tapet bierzemy Suplementację. Czy jest ważna? Czy zawsze jest potrzebna? Czy lepiej stosować preparaty multiwitaminowe czy może pojedyncze suplementy diety? Jakie składniki odżywcze żywności są szczególnie ważne w ciąży i podczas laktacji? Czy należy je suplementować oprócz dostarczania z dobrze zbilansowaną dietą?

Postaramy się odpowiedzieć na te pytania poniżej.
Stosowanie przez kobiety w ciąży oraz w trakcie laktacji licznych suplementów diety, często nieznajdujących racjonalnego uzasadnienia, jest niestety bardzo powszechne.
Preparaty multiwitaminowe już od dobrych kilku lat, nie są zalecane przez większość towarzystw naukowych. Zapotrzebowanie na większość niezbędnych składników odżywczych powinno by zapewnione przede wszystkim przez odpowiednie zbilansowanie diety.

Jednak może to być bardzo trudne w przypadku kilku szczególnych składników, takich jak: kwas foliowy, witamina D, żelazo, jod czy długołańcuchowe kwasy tłuszczowe z grupy
omega-3 (głównie DHA). I na tych składnikach się skupmy.

Stosowanie innych witamin, substancji czynnych czy składników mineralnych, nie jest rekomendowane u zdrowych kobiet w ciąży i karmiących piersią, jeśli nie ma do tego określonych wskazań medycznych.

KWAS FOLIOWY
Najnowsze rekomendacje to suplementacja:
- 0,4-0,8 mg/dobę do 12 tygodnia ciąży,
- 0,6-0,8 mg/dobę po 12 tygodniu ciąży,
- 0,8 mg/dobę przed planowaną koncepcją oraz w ciąży i w okresie laktacji dla kobiet z grupy podwyższonego ryzyka, tj. stosujących leki przeciwpadaczkowe, metotreksat, metforminę, z cukrzycą typu 1 i 2 przed ciążą, stosujących używki, z niewydolnością nerek i/lub wątroby, z celiakią, z BMI>30 kg/m2, z chorobą Leśniowskiego-Crohna, z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego.

WITAMINA D
Zarówno kobiety w ciąży jak i karmiące piersią powinny stosować odpowiednią dawkę tej witaminy, w zależności od poziomu jej stężenia w surowicy krwi. Gdy poziom metabolitu 25 (OH)D w krwi jest utrzymany w optymalnych granicach (30-50 ng/ml) i kobieta ma prawidłowe BMI, wówczas dawka powinna wynosić 1500-2000 IU/dobę. U kobiet z BMI>30 kg/m2 można rozważyć dawkę 4000 IU/dobę.

ŻELAZO
Suplementacja żelazem jest zalecana jedynie w szczególnych przypadkach, bowiem wysokie stężenie tego pierwiastka w płynie pęcherzykowym może wiązać się z ryzykiem wad rozwojowych płodu, a u ciężarnej nasilać stres oksydacyjny, prowadzić do insulinooporności oraz wiązać się z wyższym ryzykiem stanu przedrzucawkowego. Najnowsze wytyczne dotyczące suplementacji żelaza skupiają się na:
- ocenie morfologii i stężenia ferrytyny podczas pierwszej wizyty ciężarnej u ginekologa, a następnie na badaniu morfologii między 15-20 tygodniem, 27-32 tygodniem, 33-37 tygodniem i 38-39 tygodniem ciąży,
- włączeniu suplementacji u kobiet z niedokrwistością z niedoboru żelaza (przy wynikach Hb < 11 g/dl i stężeniu ferrytyny < 60ug/l),
- dopuszczeniu po 16 tygodniu ciąży suplementacji żelaza w dawce do 30 mg/dobę dla kobiet bez anemii, lecz ze stężeniem ferrytyny < 60ug/l,
- suplementacji niskimi dawkami doustnie w dłuższym czasie, w leczeniu niedokrwistości z powodu niedoboru żelaza.

JOD
Szacowany niedobór tego pierwiastka dotyczy około 50% populacji, w tym kobiet w ciąży oraz w okresie laktacji. Zapotrzebowanie na jod powinno być przede wszystkim realizowane poprzez spożycie produktów będących jego źródłem, tj. nabiału, jaj, dozwolonych ryb morskich, wód mineralnych o wysokiej zawartości jodków (100-200 mikrogramów/dobę) oraz używaniu soli jodowanej.
Suplementacja jodu jest zalecana jedynie:
- kobietom ciężarnym bez chorób tarczycy w dawce 150-200 mikrogramów/dobę,
- kobietom karmiących piersią, u których wystąpił niedobór jodu, w ilości 150 mikrogramów/dobę.

KWAS DOKOZAHEKSAENOWY (DHA)
W ciąży wzrasta zapotrzebowanie na kwasy tłuszczowe omega-3, zatem wskazane jest spożywanie produktów będących ich źródłem, takich jak: dozwolone ryby morskie, nasiona lnu, orzechy, olej rzepakowy). Dodatkowo zaleca się suplementację kwasu DHA:
- minimum 200 mg/dobę kobietom w ciąży i w czasie laktacji
- 600-1000 mg/dobę kobietom ciężarnym oraz 400-600 mg/dobę kobietom karmiącym piersią, które nie spożywają ryb lub spożywają ich niewielkie ilości.
Zapraszamy na konsultacje dietetyczne do naszego centrum nie tylko mamy i kobiety w ciąży. DIETOstudio — świadome odżywianie.

W celu umówienia wizyty prosimy o kontakt z naszym sekretariatem.